Op maandag 29 september 2025 had het RIAS de eer om de Pulitzer Prize-winnende journaliste en bedenker van The 1619 Project, Nikole Hannah-Jones, te ontvangen voor de Roosevelt Lecture 2025.
Nikole Hannah-Jones keerde terug naar Middelburg na haar eerste bezoek en discussie over het 1619 Project in 2022. Het stadhuis van Middelburg zat vol met een nieuwsgierig en gretig publiek. Deze keer sprak ze niet alleen over de erfenis van de slavernij, maar legde ze ook uit hoe het begrijpen van de geschiedenis ons kan helpen om de gebeurtenissen van vandaag te begrijpen.
Damian Pargas, directeur van het RIAS en hoogleraar aan de Universiteit Leiden, opende het gesprek met een korte introductie. Hij ging in op veelvoorkomende misvattingen over de geschiedenis en sprak zich uit tegen het idee dat er verschillende linkse en rechtse versies van het verleden bestaan. In plaats daarvan pleitte hij voor een op feiten gebaseerde, analytische benadering om historische waarheden aan het licht te brengen. Nikole Hannah-Jones volgde dit idee op en benadrukte de gevaren van propaganda en verkeerde informatie in de context van de geschiedenis. Ze stelde dat deze gevaarlijke tijden waarin we leven vragen om het spreken van de waarheid. Ze benadrukte dat democratieën, zelfs de Amerikaanse, kwetsbaar zijn en dat mensen, ondanks angst, moeten vechten voor hun rechten. Ze haalde aan hoe zwarte Amerikanen tijdens het Jim Crow tijdperk (1870-1960) hun angsten onder ogen moesten zien en bijna 100 jaar moesten vechten voor gelijkheid. Ze beargumenteerde dat het overwinnen van de beperkingen en erfenissen uit het verleden van een land alleen mogelijk is door eerlijkheid, waarbij ze verwees naar de Europese afrekening na de Holocaust en vergelijkbare acties in Nederland met betrekking tot kolonialisme.
In een gesprek met Damian Pargas na de lezing besprak Nikole Hannah-Jones emigratie uit de VS, academische vrijheid en hoe geschiedenis te onderwijzen in deze turbulente tijden. Het publiek kreeg ook de kans om onze spreker vragen te stellen over de huidige staat van de Amerikaanse politiek en het leven, en over hoe we de grimmige aspecten ervan kunnen veranderen. In haar antwoorden benadrukte ze het belang van het leren van de geschiedenis en het uitdagen van pogingen om het verleden te ontkennen. Nikole Hannah-Jones benadrukte het belang van individuen in machtsposities – zoals die in grote universiteiten, politieke partijen en de publieke sfeer – die actief autocratische tendensen tegengaan. Ze gaf echter uiting aan haar bezorgdheid en merkte op dat er een gevoel van vermoeidheid heerst in het Amerikaanse openbare leven in plaats van de moed en bereidheid om te vechten, wat ze illustreerde aan de hand van historische voorbeelden.
We willen Nikole Hannah-Jones bedanken voor haar terugkeer naar RIAS en Middelburg en voor haar inspirerende lezing, die werd georganiseerd in samenwerking met het John Adams Institute in Amsterdam.
